در این مطلب قسط داریم به مباحث زیر بپردازیم
- آشنایی با ارتودنسی
- ضرورت درمان ارتودنسی
- روش های اصلاح طرح لبخند
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- روش صحیح مسواک زدن
- آموزش مسواک در ارتودنسی
آشنایی با ارتودنسی
ارتودنسی روشی درمانی برای ردیف و مرتب کردن دندانها است، دندانهایی که بصورت نامرتب رشد نمودهاند و شاید ظاهر فرد را نازیبا کند و در ادامه اعتماد به نفس افراد را نابود سازد.
اما این روش درمانی علاوه بر فوایدش خطرات و عوارضی را نیز بدنبال خود به یدک میکشد که در همین راستا باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا امروز به بررسی خطرات و عوارض ارتودنسی بپردازد و شما را با آن آشنا نماید، پس با ما همراه باشید.
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی به معنی ردیف کردن دندانها است. هدف از این کار، مرتب کردن دندانهای فک بالا یا فک پایین و یا هر دو فک است، ولی دو نکته مهم دیگر را نیز به طور هم زمان باید در نظر داشت
دندانهای مرتب شده در دو فک به خوبی بر روی یکدیگر قرار گیرند تا عمل جویدن به بهترین نحو ممکن انجام شود.
حرکات دندانی به آهستگی و با حداقل آسیب انجام شود تا موقعیت جدید دندانها تغییر نکند یا دندانها صدمه نبینند.
ضرورت درمان ارتودنسی
درمانهای ضروری درمانهایی هستند که در صورت بیتوجهی باعث درد، ناراحتی و بهخطرافتادن سلامت کلی فرد میشوند. در طرف دیگر درمانهایی هستند که انتخابی بوده و فرد بهدلیل اولویت خاص از نظر کارایی بهتر، زیبایی یا پیشگیری از بروز بیماریهای دیگر انجام میدهد.
درمان ارتودنسی یکی از این درمانهاست که عمدتا برای زیبایی بیشتر و اصلاح طرح لبخند ، افزایش کارایی سیستم دندانی یا راحتی بیشتر در مراقبتهای دندانی و جلوگیری از پوسیدگی و ناراحتی لثه انجام میشود. در کنار این فواید ممکن است نگرانیهایی در ارتباط با عوارض یا محدودیتهای درمان ارتودنسی وجود داشته باشد.
zاصلاح طرح لبخند
در برخورد و مواجهه با افراد مختلف اولین نکتهای که نظر ما را به خود جلب میکند چهره و البته مهمترین قسمت چهره، لبخند فرد مقابل است که زیباترین پیام را به مخاطب مخابره میکند و هر چه لبخند زیباتر باشد، تاثیرگذاری بیشتر میشود.
زیبایی لبخند آن قدر مهم و البته تاثیرگذار است که افراد برای داشتن این موهبت شگفت انگیز حاضر هستند هزینه کنند و با مراجعه به متخصصین در این زمینه این امکان را برای خود فراهم کنند.
اما نکته ی قابل توجه آن است که زیبایی لبخند به عوامل مهم دیگری بستگی دارد و آن هماهنگی و هارمونی بین اجزاء فک، صورت و دندانها است و هرچه این هماهنگی بیشتر باشد لبخند زیباتر خواهد بود.
مسلماً با داشتن دندانهای نامرتب، بد رنگ، پوسیده و کوتاه نمیتوان انتظار داشت که لبخندی دلنشین داشته باشید.
به همین خاطر نقش متخصص دندانپزشکی در رشتههای مختلف بسیار پر رنگ و با اهمیت است، گاه لازم است که اصلاحاتی در فک و لثه صورت پذیرد و گاه امکان دارد دندانها جایگزین و اصلاح و پر شود و گاه به ارتودنسی نیاز پیدا میکند.
روشهای اصلاح طرح لبخند
این فرآیند بهبود لبخند و داشتن لبخند زیبا توسط دندانپزشک زیبایی از طریق یک یا چند روش زیبایی دندان از قبیل لمینت یا لامینیت، ونیر یا کامپوزیت ونیر، باندینگ دندان، ایمپلنت و سفید کردن دندان یا بلیچینگ و روکش گذاری با روکشهای فول و تمام سرامیک دندان، اصلاح لبخند لثهای و غیره انجام میشود. با این روشها رنگ، شکل، فرم، موقعیت و سایر موارد در دندانها اصلاح میشود و لبخندی زیبا و جذاب به داوطلب اصلاح طرح لبخند هدیه میشود.
اصلاح طرح لبخند برای هر فرد
اصلاح طرح لبخند برای هر فرد به صورت واحد و مجزاست و نمیتوان با همان شیوهای که فرد تحت درمان قرار گرفته دیگران نیز درمان شوند.
طرح لبخند برای هر فرد بستگی به اجزای صورت و نوع پوست، رنگ مو، رنگ دندان، نمای دندان و بافت لثه و موارد بسیار دیگری دارد که دندان پزشک زیبایی باید در نظر بگیرد.
هزینههای اصلاح طرح لبخند
همان طور که ذکر شد برای داشتن طرح لبخندی زیبا میبایست مجموعهای از روشها انجام شود تا فرد از یک لبخند زیبا برخوردار شود.
آموزش مسواک در ارتودنسی
همانطور که می دانیم ارتودنسی برای مرتب سازی دندان های نامنظم و نامرتب است که منظری زشت و نامطلوب را برای فرد ایجاد می کند و در روحیه ی فرد اثرات مخربی ایجاد می کند، بنابراین رسیدن به نتیجه ی مطلوب برای فرد بیمار بسیار مهم است.
با توجه به اینکه مدت زمان درمان ارتودنسی طولانی است و ممکن است چندین ماه یا سالطول بکشد این مطلب اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان را دو صد چندان می کند تا فرد بیمار به خواسته ی شیرین خود که داشتن لبخندی زیباست برسد.
به بیان دیگر می توان گفت که درمان ارتودنسی از جانب پزشک معالج است و پیشگیری و رعایت بهداشت دهان و دندان از جانب فرد بیمار است، چون در درمان ارتودنسی خصوصا ارتودنسی ثابت فضای مناسبی برای ماندن خرده های غذا و ایجاد و رشد انواع باکتری ها فراهم می گردد که اگر رعایت اصول بهداشتی نشود اسباب پوسیدگی و تخریب دندان ها به وجود می آید.
به عبارت دیگر انباشته شدن باکتریهای موجود در براکتهای روی دندانها خطر پوسیدگی دندان را افزایش میدهد. اسید تولید شده توسط باکتریها به تدریج سطح دندان را در خود حل میکند، در نتیجه لک شدن سطح دندان اتفاق میافتد که در نهایت به پوسیدگی دندان میانجامد. اگر چه همه به یک میزان مستعد پوسیدگی و لک شدن دندان نیستند اما به هر جهت تاثیرات مخربی بر روی روند درمان دارند.
رعایت بهداشت دهان و دندان
بدون شک مسواک زدن یکی از مهمترین راههای رعایت بهداشت شخصی، حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از پوسیدگی آنها است قبل از اقدام به مراجعه به دندانپزشک زیبایی و انجام ارتودنسی و لمینت و ایمپلنت دندان و اصلاح طرح لبخند بهتر است روش های حفظ بهداشت دهان و دندان آشنا شوید .
توصیه ما به والدین گرامی این است که روشهای صحیح مسواک زدن و رعایت بهداشت دندانها را از اوایل دوران کودکی و از زمان رویش اولین دندانها، به کودکان خود آموزش دهند. با پیشگیری از پوسیدگی دندانهای شیری، نیازی به صرف هزینههای بعدی جهت ترمیم آنها نخواهید داشت.
آموزش شیوه صحیح مسواک زدن به کودک بسیار اهمیت دارد، زیرا در صورتی که کودک به درستی این کار را انجام ندهد، ممکن است به لثههای خود آسیب بزند و به دلیل حس درد و ناراحتی ناشی از تحریک لثهها، از مسواک زدن خودداری کند.
خمیر دندان و مسواک مناسب
پیش از آموزش روش صحیح مسواک زدن لازم است ابتدا مسواک و خمیردندان مناسب تهیه شود.
بر خلاف تصور عموم مردم، برند خمیردندان، اهمیت چندانی ندارد؛ زیرا همه ی خمیردندانها از تعدادی مواد اولیه مشخص تهیه میشوند که شامل مواد کف کننده، ساینده، فلوراید، خوشبو کننده و مقداری مواد شوینده و پایه هستند. تفاوت خمیردندانها تنها در مواد خوشبو کننده و احیاناً مواد سفید کننده دندانها است. این که خمیردندان با کیفیت، باید از میان برندهای خارجی و گران قیمت تهیه شود، یک باور نادرست است که متأسفانه بین مردم رواج دارد.
اما بدون داشتن مسواک مناسب، نه تنها به لثهها و دندانها آسیب وارد میشود؛ بلکه نظافت دهان و دندان نیز به خوبی انجام نشده و موجب باقی ماندن جرم و در نهایت پوسیدگی دندانها خواهد شد.
ویژگی های مسواک مناسب
اولین مشخصه یک مسواک مرغوب و با کیفیت، قابلیت ارتجاعی پرزهای آن است. شاید در ویترین فروشگاهها و داروخانهها، مسواکهایی با پرزهای رنگارنگ و شکلهای متنوع وجود داشته باشد که باعث فریب مصرف کنندگان شود؛ اما آن چه مهم است، کیفیت پرزهای مسواک است. در صورتی که پرزهای مسواک قابلیت ارتجاعی خوبی داشته باشند، هنگام عبور از روی مواد غذایی چسبیده به دندانها و سایش آنها، به خوبی خم و راست شده و به دلیل مقاومت بالایی که دارند، سطوح دندانها را پاک کرده و ذرات غذا را از آنها جدا میکنند. اگر مسواک دارای پرزهای بی کیفیتی باشد، پرزهای آن پس از مدت کوتاهی به حالت خمیده در میآید و در این حالت نمیتواند دندانها را تمیز کند. زبر یا نرم بودن مسواک بیشتر به سلیقه شخصی مصرف کننده بستگی دارد. در صورتی که کف مسواک کثیف شده و خمیردندان خشک شده به آن چسبیده باشد، باید مسواک را تعویض نمود.
روش صحیح مسواک زدن
مسواک زدن و نخ کشیدن باید همراه با هم باشند تا کاملاً مواد غذایی به دام افتاده لابه لای دندانها را تمیز کنند. بهتر است لااقل روزی دو نوبت به روش صحیح مسواک بزنید.
برای این کار در ابتدا لازم است به میزان معینی خمیردندان روی مسواک قرار دهید. معمولاً توصیه میشود در هر نوبت، به اندازه یک نخود از خمیردندان استفاده شود. بعضی افراد تصور میکنند با مصرف مقدار بیشتری از خمیردندان، دندانهای آنها تمیزتر خواهد شد! این یک تصور اشتباه است.
در مرحله بعد با صبر و حوصله دندانها را به وسیله حرکات چرخشی و دایرهای تمیز کنید. پس از آن از حرکات بالا و پایین نیز برای نظافت کامل همه دندانها استفاده کنید. فراموش نکنید که سطوح داخلی دندانها (که به سمت داخل دهان قرار دارند) را به دقت مسواک بزنید. همچنین سطوح جونده دندانها که دارای پستی و بلندیهایی هستند را به خوبی پاکسازی نمایید.
دندانهای انتهایی معمولاً به سختی قابل دسترسی هستند، اما بسیار ضروری است که آنها را به خوبی تمیز کنید؛ زیرا در صورت پوسیدگی، ترمیم آنها دشوار خواهد بود.
مرز بین دندانها و لثه، محل تجمع باکتریها است. هنگام مسواک زدن به یاد داشته باشید که این نواحی را با حرکات چرخشی، زاویه 45 درجه و اندکی فشار تمیز کنید. در مرحله پایانی سطح زبان را هم مسواک زده و دهان را آبکشی نمایید.
طول دوره ی درمان می تواند بر اساس شدت و نوع ناهنجاری دندان متفاوت باشد اما به طور میانگین طول این دوره ی درمانی حدودا 2 سال است. برای اثر بخشی بیشتر این درمان بهتر است بیمار از خوردن مواد غذایی سفت مانند بلال ، میوه های هسته دار و زیتون و … پرهیز کند زیرا خوردن این مواد غذایی ممکن است باعث شود که براکت ها از دندان ها جدا شوند و همین باعث می شود که چسباندن براکت های جدید به دندان ها زمان درمان را طولانی تر کند و از طرفی این کار به دندان ها نیز آسیب می رساند.
لازم به ذکر است که طولانی بودن زمان درمان به این دلیل است که در طی ماه یک میلی متر حرکت می کنند و این میزان حرکت حتی ممکن است گاهی اوقات چندان مشهود نباشد.
در روش ارتودنسی ثابت دندان ها در جای مناسب خود قرار می گیرند، دندان های شلوغ تنظیم می شود و فک ها نیز به صورت متقارن قرار می گیرند.
چیزی که باعث می شود روش ارتودنسی ثابت تا این اندازه موثر باشد و چنین اثراتی داشته باشد این است که براکت ها به دندان ها چسبانده می شوند و سپس سیمی از بین براکت ها رد می شود و در نهایت کش های بسیار ظریفی بر روی براکت ها انداخته می شود.
طی دوره ی درمانی ارتودنسی ثابت، بیمار باید طی دوره های زمانی مشخصی به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کند طی جلساتی که بیمار به متخصص مراجعه می کند این کش های ظریف طی هر جلسه ی درمانی تعویض خواهد شد ولی سیم های ارتودنسی هر جلسه تعویض نخواهند شد.
برای این که پس از ارتودنسی دندان ها با نظم بهتری کنار یکدیگر قرار گیرند گاهی نیاز خواهد بود برخی از دندان ها که غالبا شامل دندان های آسیای کوچک فک بالا و فک پایین می شود کشیده شود. البته لازم به ذکر است که در مورد کشیدن دندان قانونی وجود دارد و آن این است که نباید دندان نیش کشیده شود حتی اگر دندان نیش به گونه ای باشد که کامل بیرون زده باشد و یا دندان نهفته باشد نیز نباید دندان نیش را کشید.
البته فقط یه استثنا برای کشیدن دندان های نیش وجود دارد و آن این که اگر دندان نیش به گونه ای باشد و در موقعیتی قرار داشته باشد که نتوان آن را حرکت داد می توان آن را کشید.
پس از این که دندانی کشیده می شود با عقب بردن دندان های قدامی فک بالا و فک پایین و یا با رفع شلوغی دندان ها فواصل بین دندان ها و جای دندان کشیده شده پر می شود . بنابراین بیمار به خاطر دندان های کشیده شده و فواصلی که ایجاد می کند نگران نباشند زیرا در نهایت در پایان دوره ی درمان جای تمام دندان های کشیده شده پر می شود .
میزان موفقیت در روش درمان ارتودنسی ثابت ؟این که این درمان تا چه با موفقیت رو به رو شود به عوامل مختلفی همچون زمان بندی درمان، انتخاب مناسب و درست دستگاه های مورد استفاده در ارتودنسی ثابت، سن بیمار، تغییرات استخوانی و یا نوع جا به جایی دندان و برخی عوامل دیگر بستگی دارد.
رسیدن به نتیجه مطلوب و موفقیت درمان ارتودنسی منوط به همکاری شما می باشد؛ از جمله رعایت بهداشت دهان، حضور منظم در جلسات درمان ، رعایت توصیه های تغذیه ای و درمانی.
حضور منظم در جلسات درمانبه دلیل ماهیت دقیق و حساس درمان ارتودنسی لازم است بیمار بطور مداوم تحت کنترل و نظارت باشد و در فواصل زمانی مشخص ویزیت گردد. جهت موفقیت درمان ارتودنسی حضور منظم شما در جلسات درمان ضروری می باشد. غیبت شما در جلسات درمان، دوره درمان را طولانی تر می کند و می تواند عوارضی ایجاد کند. در ضمن خواهشمند است در صورتی که نمیتوانید در وقت تعیین شده حاضرشوید حداقل دو روز قبل به مطب اطلاع دهید تا برنامه مطب و وقت سایر بیماران دچار اشکال نشود.
تغذیه و مراقبت از دستگاههااز وسایل ارتودنسی خود به دقت نگهداری کنید. از گاز زدن و جویدن هرگونه غذاهای سفت و سخت مانند نان بیات، ته دیگ، آجیل، سیب، میوه های هسته دار، ساندویچ ، گوشت سفت مانند کباب یا استیک و… جداً خوداری کنید. لقمه های غذایی بزرگ را به تکه های کوچک خرد کرده و میل نمایید. از مصرف خوراکیهای چسبنده نظیر شکلات ، گز، سوهان، لواشک و غیره جداً خوداری کنید.
عدم رعایت این موارد سبب آسیب دیدن دستگاه ارتودنسی ( بند، براکت و سیمها ) می شود. شکستگی یا مفقود شدن دستگاهها علاوه بر هزینه اضافی دوره درمان را طولانی تر می کند و برای شما و متخصص ارتودنسی مشکلاتی ایجاد می کند.
مصرف شیرینی و مواد قندی را محدود کنید و سعی کنید تعداد وعده های مصرف آن را کاهش دهید. از خوراکی های بسیار ترش کمتر استفاده کنید.